Koperen Passer Tienen

Club V-9

Bezoek aan kerncentrale Doel

Vrijdag 16 oktober 2015

Al vroeg in de morgen (06:45) ben ik laverend tussen de talrijke regenplassen door tot op de Goosensvest in Tienen geraakt, waar we om 07:15 met de Koperen Passer per bus zouden vertrekken naar Doel.

Ondanks een lichte vertraging bij het vertrek wegens één langslaper en een paar van de klassieke files onderweg waren we toch ruim op tijd (09:00) bij de kerncentrale van Doel.

De kerncentrale blijkt goed verscholen te liggen vlak bij de Scheldemonding, want de buschauffeur had heel wat moeite om er te geraken. Ook een GPS blijkt niet altijd de juiste weg te kennen en je zonder verpinken naar doodlopende straatjes te sturen.
Na een niet geplande sightseeing toer door het mistroostige dorpje Doel, waarvan bijna alle huizen leegstaan en waar de meeste vensters stuk zijn en vervangen door houten panelen, bereikten we toch ons doel in Doel en dat bleek een schot in het doel te zijn.

Na wat speurwerk om de juiste ingang voor de bezoekers te vinden, waren we rond het afgesproken uur (09:30) op de plaats waar we ons moesten aanmelden om de kerncentrale te gaan bezoeken.

Een lieftallige dame, die luisterde naar de mooie naam Vief, stond ons daar al op te wachten. En dan kon de toegangsprocedure van start gaat. Achteraf beschouwd denk ik dat het gemakkelijker zou zijn geweest om Fort Knox of is het Fort KnixJte gaan bezoeken waar de Amerikaanse goudvoorraad ligt opgeslagen.

Omdat er nergens gefotografeerd mocht worden, zullen jullie het verder moet stellen met wat van het internet geplukte foto’s en een wat uitgebreidere omschrijving wat er zoal te zien valt in en rond de kerncentrale van Doel.

Eerst moesten we één na één de door de KP-leiding doorgestuurde bezoekerslijst van onze handtekening voorzien. Vervolgens kregen we ieder een blauwe helm en een hoofdtelefoon aangereikt. Verder moesten we nog een oranje vestje met op de rugzijde “VISITOR” aantrekken.

Gewapend met al deze attributen gingen we op pad naar de eigenlijke ingang van de kerncentrale. En nu pas kon de echte toegangsprocedure,om u tegen te zeggen,van start gaan.

Eerst moesten we onze paspoorten afgeven en kregen in ruil daarvoor een batch aangereikt die toegang geeft tot de site.
Daarna moesten we ons van onze jassen en andere metalen en/ofelektronische voorwerpen (horloges, Gsm’s, …) ontdoen en alles in een bakje leggen dat door een scanner moest gerold worden. Tot slot dienden we door een soort deuromlijsting met scan apparatuur te wandelen en er mocht dan geen piepgeluid te horen zijn.  Na deze verkleedpartij konden we ons eindelijk aanmelden bij de eigenlijke ingang van de kerncentrale. Om effectief binnen te geraken dienden we met behulp van onze batch te passeren door een dubbele deur met middenin een sas.

Bij de ingang van de centrale bevinden zich ongeveer vijftien van dergelijke toegangsdeuren met sas,genummerd volgens de letters van het alfabet. Onze batch gaf slechts toegang tot drie van deze toegangsdeuren. We moesten eerst batchen bij de buitendeur en konden dan het sas betreden. Daarna viel de buitendeur in het slot en zaten we dus even opgesloten in het sas. Met onze batch konden we vervolgens de tweede toegangsdeur openen en waren dan aan de binnenzijde van de site aangekomen. Eerst gelukte deze omslachtige toegangsprocedure niet en geraakten er enkele KP’ers zelfs even opgesloten in het sas.

Na veel vijven en zessen waren we na een uur sukkelen rond 10:30 toch allemaal binnen het 80 ha groot terrein van de kerncentrale geraakt. Doch ook dan was onze lijdensweg nog niet voorbij want even verder stond er alweer een draaideur die ons de doorgang naar het interne deel van de site versperde.

Voor dit draaimechanisme moesten we eerst batchen, waardoor de draaideur een kwartslag vrijkwam. Dan moesten we even wachten om de deur weer een kwartslag verder open te kunnen draaien. Ook met dit mechanisme hadden weer heel wat KP’ers een beetje last. Want als men te lang wachtte na het batchsignaal blokkeerde de draaideur en moest men de procedure opnieuw opstarten.

Oef, rond 10:45 waren we dan eindelijk binnen en hadden we de volledige toegangsprocedure doorlopen. Nu konden we vrij wandelen rond de verschillende gebouwen die zich op de site bevinden. Om in de afzonderlijke gebouwen zelf te geraken moest er iedere keer opnieuw gebatcht worden en daarna ook nog een speciale toegangscode ingetikt op een klein klaviertje.

Vanaf de ingang wandelden we eerst in zuidelijke richting naar het administratief gebouw waar we op de derde en ook bovenste verdieping met behulp van een moeilijk opstartende PowerPoint- presentatie een uiteenzetting kregen van onze gids Vief over de werking van de centrale zelf.

De kerncentrale van Doel blijkt maar een rendement van 30% te halen want de andere 70% vermogen gaan gewoon verloren door warmteverlies en/of door geforceerde koeling.

Achteraf mochten we ook nog wat vragen stellen aan Vief, en dat blijkt wat te zijn uitgelopen want er begonnen er enkelen al wat onrustig op hun stoelen rond te schuiven.

Hoogtijd dus om aan de wandeling op de site zelf te beginnen. Eerst passeerden we de installaties van Doel 1 en 2, die zustercentrales blijken te zijn en zelfs enkele randinstallaties blijken te delen. Doel 1 en 2 zijn de oudste centrales met elk 433 MegaWatt productievermogen. Deze twee kleinere centrales worden rechtstreeks gekoeld door het Scheldewater en hebben dus zelf geen eigen koeltorens.

De wat grotere centrales Doel 3 en 4 zijn wat meer noordelijk gelegen op de site. Zij hebben 1.006 MegaWatt productievermogen voor Doel 3 en 1.039 MegaWatt voor Doel 4 en hebben elk hun eigen koeltoren. Want enkel koelen met Scheldewater zou ecologisch niet mogelijk zijn. Het te lozen water zou dan nog veel te warm zijn.

Beide centrales liggen momenteel stil ofwel wegens onderhoud (Doel 4) of wegens problemen met de reactorwand (Doel 3). Ook bij Doel 1 blijken er wat technische problemen te zijn waardoor ook deze centrale momenteel stilligt.

Hierdoor liggen nu dus drie van de vier centrales stil (enkel Doel 2 is nog actief). De totale kerncentrale van Doel draait slechts op 15% van haar maximale (433 van 2.911 megawatt) capaciteit. Ook in Tihange blijken er gelijkaardige problemen te zijn want ook daar ligt één grote kerncentrale van ongeveer 1.000 MegaWatt volledig stil.

Vandaar de krapte op het Belgische elektriciteitsnet en waarschijnlijk ook de prijsexplosie de laatste jaren van de kilowattuurprijs voor de eindverbruiker. Want zelfs bij slechts 15% productievermogen blijven de 1.500 (800 vaste en 700 in onderaanneming) personeelsleden wel nog allemaal op post.

Op het einde van de wandeling zijn we nog even een kijkje gaan nemen aan de voet van de 160m hoge koeltoren van Doel 3. Doch deze was niet in werking omdat Doel 3 stilligt en dus geen warmte produceert die gekoeld moet worden.

Om de site te verlaten moeten we nog een tweede maal de toegangsprocedure doorlopen. Doch de omgekeerde beweging bleek heel wat vlotter te verlopen. Of hadden de KP’ers intussen al wat meer ervaring met de procedures?
Rond 12:45 uur stonden we weer bij de autocar die ons naar het restaurant in het centrum van Doel met de toepasselijke naam “Doel 5”zou rijden.

Ook hier weer speelde de GPS ons parten en kwamen we een paar keer op versperde of éénrichtingswegen terecht in het dorpje Doel zelf. Na heel wat achteruit gerij kwamen we rond 13:15 uur toch bij het restaurant “Doel5” terecht.
Het bijna uitgestorven Scheldedorpje Doel blijkt nog slechts 22 inwoners te tellen en geeft een erg vervallen indruk met dichtgetimmerde ramen, veel graffiti op de muren en rolluikenen door planten en onkruid overwoekerde gevels. Doel is letterlijk en figuurlijk aan het doodbloeden.

Na het bezoek aan de kerncentrale van Doel bleef er bij mij toch een zeker onbehagen en ook een soort onvoldaanheid hangen. Buiten het gebouw met de toegangsdeuren en het administratief gebouw zijn we nergens in de gebouwen van de centrale zelf kunnen binnengaan om de eigenlijke installaties te kunnen zien. En dit ondanks het feit dat de meeste centrales stillagen tijdens ons bezoek. Achteraf gezien loonde het niet de moeite om een dergelijk zware toegangsprocedure te doorlopen van ruim een uur, om daarna het grootste deel van de bezoektijd in een vergaderruimte door te brengen en vervolgens enkel een korte wandeling te maken op de wegen door de centrale heen.

Onze gids Vief deed echter haar uiterste best om met de middelen die er voorhanden waren een duidelijke en ook een voor iedereen begrijpbare uitleg te geven.

Jos Collin